DOMUZ GRİBİ AŞISI İLE İLGİLİ SORU VE CEVAPLAR



PANDEMİK İNFLUENZA VİRUS (2009 - İNFLUENZA A/H1N1) AŞISI

1. Aşının yararı nedir?

Kendinizi ve çevrenizi pandemi virusundan korumanın en güvenilir yolu aşı olmaktır.

2. Aşı güvenilir midir?

Yeni aşının güvenilir olduğuna ilişkin iki tür bilgi bulunmaktadır:

1. Yeni aşı mevsimsel aşı gibi hazırlanmaktadır. Mevsimsel aşı her yıl yüz milyonlarca kişiye yapılmaktadır ve son derece güvenilirdir.

2. Yeni aşı, kullanılmaya başlanmadan önce insanlarda denenmekte ve elde edilen bilgiler aşının uygulanacağı ülkelerin karar verici makamları tarafından incelenmektedir. Bazı ülkelerde ek testler de uygulanmakta ve alınan sonuçlara göre karar verilmektedir. Yeni aşılar, A.B.D., Avrupa Birliği ülkeleri, Kanada, Çin, Avusturalya vb ülkelerde onay almıştır. Onay verme süreçleri arasındaki farklar nedeniyle bazı ülkeler henüz bu listede yer almamaktadır, ancak onların da kısa sürede bu gruba eklenmesi beklenmektedir.

3. Aşının yan etkileri var mıdır?

Tüm aşılarda ve ilaçlarda olduğu gibi bu aşının da bazı yan etkileri vardır. Bunlar:

1. Aşı yerinde ortaya çıkan yan etkiler: Ağrı, şişme, kızarma, kaşınma, vb.

2. Genel yan etkiler: Hafif ateş, kırıklık, kas-eklem ağrısı, baş ağrısı, bulantı, vb.

Bu yan etkilerin görülme sıklığı kişiden kişiye farklılıklar göstermektedir. Genellikle, bir iki gün içinde tedavi gerektirmeden kendiliğinden kaybolurlar. Çoğu kişide hiçbir yan etki görülmemektedir.

Yeni aşıya ilişkin bildirilen ciddi yan etki bulunmamaktadır. Yine de çok nadir görülebilecek yan etkiler, ancak aşının yaygın kullanımı ile ortaya çıkabileceği için, tüm dünyada yan etki izleme programları geliştirilmiştir. Bu izlemden elde edilecek bilgiler hızla paylaşılacaktır.

Aşı sonrası yaşamı tehdit edecek alerjik reaksiyon (anafilaksi) gelişme riski son derece düşüktür. Eğer gelişecekse, alerjik reaksiyonların ortaya çıkma zamanı, aşı yapıldıktan sonraki birkaç dakika – saatlik süredir. Alerjik reaksiyon veya beklenmedik bir yan etki ortaya çıkması durumunda hemen bir sağlık kurumuna başvurulmalıdır.

Unutulmaması gereken bir diğer konu da, influenza tedavisi için kullanılan ilaçların da yan etkileri (bulantı, kusma, çeşitli döküntüler, alerjik reaksiyonlar, vb) olduğudur.

4. Aşılara katkı maddeleri eklenmekte midir? Bu katkı maddeleri zararlı mıdır?

Bazı firmaların ürettikleri aşılarda katkı maddeleri bulunmaktadır. Bu katkı maddeleri, yıllardır başka aşılarda (mevsimsel grip aşılarında, hepatit B aşısı, tetanoz aşısı, vb) da kullanılmaktadır. Aşılara eklenen iki tür katkı maddesi bulunmaktadır:

1. Adjuvanlar: Aşının daha etkili olmasını sağlarlar. Bu amaçla, “squalene” veya aluminyum fosfat kullanılmaktadır. “Squalene”, doğal bir maddedir, hücre membranı yapısında, balık yağında ve az miktarda zeytinyağı içinde de bulunmaktadır. Bazı aşılarda 1997 yılından beri kullanılmaktadır. Bildirilen ciddi yan etkisi yoktur.

2. Tiomersal: Civanın sağlık sorununa yol açmayan bir formudur. Aşı şişesi açıldıktan sonra bozulmadan saklanabilmesi için kullanılmaktadır. Özellikle çok dozlu aşı formuna eklenmektedir. Aşılara eklenen miktar çok küçüktür, örneğin bir kutu ton balığında aşıdakinden daha fazla civa bulunmaktadır.

5. Kimler aşı yaptırmamalıdır?

Aşıların çoğunda yumurtada üretilen virus kullanılmaktadır. Saflaştırılma işlemine karşın, bu tür aşılarda bir miktar yumurta antijenleri bulunabilmektedir. Bu nedenle ciddi yumurta alerjisi olan kişilere aşı yapılmamalıdır. Hafif yumurta alerjisi olan kişilere bazı önlemler alınarak aşı yapılabilir. Bu konuda doktora danışılmalıdır.

6. Aşının yararı, risklerinden veya hastalığı geçirmekten daha mı fazladır?

Bugüne dek elde edilen bilgilere göre pandemi virusu, kolay bulaşmakta, hızla yayılmakta, genellikle hafif geçirilen bir grip tablosuna yol açmaktadır. Ciddi hastalık görülen gruplar:

1. 0-24 yaş arası sağlıklı kişiler,

2. Gebe kadınlar,

3. Kronik hastalığı olan kişiler: Astım, kalp hastalıları, diyabet, bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler.

Aşı, gripten ve yol açabileceği ciddi sağlık sorunlarından korunmada en etkili yoldur. Bu nedenle, pandemi virusu için aşı geliştirilebilmesi için yoğun çaba harcanmış ve başarıya ulaşılmıştır. Aşı ile enfekte olan kişi sayısının, dolayısıyla ciddi hastalık ve ölüm sayılarının azaltılacağına inanılmaktadır. Virusun daha da yayılması beklenen sonbahar – kış aylarından önce aşının tüm dünyaya dağıtılabilmesi için uluslar arası ve ulusal tüm sağlık kurumları gayret göstermektedir. Eldeki bilgiler, aşının yararının hastalığın getireceği risklerden daha fazla olduğunu göstermektedir.

Aşı, sadece üretildiği virus için etkilidir. Grip benzeri hastalığa yol açan başka viruslar da bulunmaktadır. Doğal olarak aşı, diğer virus hastalıklarına karşı koruma sağlamamaktadır. Bu nedenle aşı olan kişiler, el yıkama, öksürürken / hapşırırken burun ve ağızlarını tek kullanımlık mendil ile kapatma ve hasta oldukları zaman işe / okula gitmeme gibi önlemlere dikkat etmeye devam etmelidir.

7. Kimlere aşı yapılmalıdır?

1. 6ay -24 yaş arası sağlıklı kişiler,

2. Gebe kadınlar,

3. Kronik hastalığı olan kişiler(6 aydan büyük): Astım, kalp hastalıları, diyabet, bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler.

4. Sağlık çalışanları

5. 6 aylıktan küçük çocukla aynı evde yaşıyan ve bakıcıları

6. Bakım evlerinde yaşayan 65 yaş üzeri yaşlılar

8. Aşı, gribe yol açar mı?

Enjeksiyon yolu ile uygulanan aşılarda canlı virus yoktur. İçlerinde ölü virus veya virusun bazı parçaları vardır. Bu nedenle aşının hastalığa yol açma ihtimali yoktur. Ancak aşı olan kişilerin bazılarında, vücudun aşıya verdiği cevap sonucu kısa süreli, hafif grip benzeri belirtiler görülebilir.
Buruna sprey şeklinde uygulanan ve zayıflatılmış canlı virus içeren bir aşı türü vardır ancak Türkiye’de bulunmamaktadır.

9. Aşı tam koruma sağlar mı?

Aşı yapılanlarda yaklaşık 10 günde koruyucu antikorlar ortaya çıkmaktadır. Ancak, aşı olanların küçük bir kısmında, kişisel özelliklerden ötürü antikor gelişmeyebilir.

10. Gebelere aşı yapılabilir mi?

Evet. Gebelikte hem mevsimsel hem de pandemik virus aşısı yapılabilir. Gebeler, pandemik virus ile enfekte olurlarsa, komplikasyon gelişme riski daha fazladır. Emzirmekte olan annelere de aşı yapılabilir. Şimdilik eldeki veriler sınırlı olduğu için, gebelere uygulanacak aşının adjuvansız olması tercih edilmektedir. Bilgilerin artması ile bu öneri değişebilir.

Kaynaklar:

1. Dünya Sağlık Örgütü web sitesi (www.who.int/csr/disease/swineflu/en/)

2. A.B.D. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi web sitesi (www.cdc.gov/H1N1FLU/)

3. Avrupa Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi web sitesi (www.ecdc.europa.eu/en/healthtopics/Pages/Influenza_A(H1N1)_Outbreak.aspx)

4. Kanada Toplum Sağlığı Merkezi web sitesi (www.fightflu.ca)

5. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Update on influenza A (H1N1) 2009 monovalent vaccines.MMWR 2009;58:1100-1.

6. Johansen K, Nicoll A, Ciancio BC, Kramarz P. Pandemic influenza A(H1N1) 2009 vaccines in the European Union. Euro Surveill.2009;14(41):pii=19361. (www.eurosurveillance.org)


Bilgi paylaşımı için Mikrobiyoloji Doçenti Dr. Sevin Kırdar'a teşekkürler.

0 yorum:

Post a Comment