Hakan Kırdar

EŞZAMANLILIK-KOŞUTLUK-KARŞITLIK

Modern ve Çağdaş Sanat Sergisi

İstanbul-Berlin 20. yıl Kardeşşehir projeleri çerçevesinde İstanbul Büyük Şehir Belediyesi, Akademie der Künste ve Berlin Senatosu işbirliğiyle gerçekleşen bir projedir.

Küratörler: Çetin Güzelhan (Başküratör), Beral Madra, Levent Çalıkoğlu, Johannes Odenthal

12.11.2009 – 03.01.2010, Akademie der Künste, Pariser Platz

12.11.2009 – 17.01.2010, Martin-Gropius-Bau und Akademie der Künste, Hanseatenweg

Türkler kadar Avrupa’yla yakιn ilişkileri olan ve son bin yιllιk tarihi "Eşzamanlı-Koşut-Karşıt" pozisyonlarla paylaşan başka bir İslam Ülkesi bulunmamaktadır. Ortaçağdan günümüze Türkler ve Avrupalılar bir çok alanda hem birbirlerine rakip hem de dost olmuşlardır. Bu tarihsel süreç her iki kültürün de sanatlarına yansιmιştιr.

2009 Berlin-Istanbul 20. yιl etkinlikleri çerçevesinde gerçekleştirilecek "Istanbul Next Wave, Eşzamanlιlιk-Koşutluk-Karşιtlιk" sergisi bu yakιn ilişkiyi ve ortak tarihi süreci, sanat tarihi araçlarıyla Istanbul´un bakιş açιsιndan ele almaktadιr. Uluslararasι büyük bir saygιnlιğι olan Martin Gropius Bau, Akademie der Künste Pariser Platz ve Hanseaten Weg´de gerçekleştirilecek bu sergiyle Türkiye´nin çağdaş sanatι ilk defa bu kapsamlιlιkta ve bütünlükte Avrupa da gösterilmiş olacaktιr.

Istanbul, müslüman ve aynι zamanda levanten geleneğiyle özgün bir metropoldür ve tarihsel sürecinde kendine has bir Modernlik yaratmıştır. Bu süreç Atatürk´ün Cumhuriyeti kurmasıyla yeni bir ivme kazanmıştır. Istanbul’un, bin yıllara dayanan kültür zenginliği, hem bu şehrin insanlarına hem de zengin sanat ortamına baz oluşturmaktadır. Bunun arkasında kültürel katmanların kompleks ve karmaşık bağıntıları vardır. Istanbul kendine güç santralı haline getirdiği bu özelliği ile emsalsizdir.

Küratörler ekibi, Çetin Güzelhan´ın öncülüğünde, çesitli vurgularla Türkiye´nin modernliğini değişik açılardan sunmaktalar. Martin Gropius Bau Müzesinde „Istanbul Modern Berlin“ başlιğι altιnda ülkemiz sanatιnιn genel bir tanιtιmι yapιlacaktιr. İstanbul´un tarihten günümüze süregelen ihtişamı ve özellikle İslam kültüründeki yenilikçi özel konumu bu bölümün girişinde multimedyal görseller ile sunulacak. Buradan orjinal eserlerden oluşan kιsιmlara geçilip güncel sanata kadar olan sanat tarihimiz genel bir bakιşla tanιtιlacak. (Küratörler: Levent Çalוkoğlu, Çetin Güzelhan). Pariser Platz’da geçmişten günümüze kadιn sanatçιlar ve kadιn hareketleri bilgi panolarιyla sunulacak. Orjinal yapιtlardan oluşan ana sergi, 1980 lerden günümüze Istanbul sanat ortamιnιn dinamizmini kadιn sanatçιlarla sergileyecek. (Küratörler: Beral Madra, Çetin Güzelhan).

Hanseatenweg´de Istanbul´un kosmopolit yapιsιndaki değişik sanaçι pozisyonlarιndan bir kesit sergilenecek. Eleştirel bir tavιrla, toplumsal konularι ve çelişkileri eserlerine yansιtan sanatçιlarιmιz burada bir araya getirilecek. Böylelikle Istanbul´un çok katmanlι ve çeşitli sanat zenginliği Berlin´de tanιtιlmιş olacaktιr. (Küratörler: Çetin Güzelhan und Johannes Odenthal).

SANATÇILAR

Istanbul Modern Berlin Martin-Gropius-Bau

Haluk Akakçe, 1970
Erol Akyavaş, 1932 – 1999
Özdemir Altan, 1931
Avni Arbas, (1919 – 2003)
Hale Asaf, 1905/1906 – 1938
Ferruh Başağa, 1914
Bedri Baykam, 1957
Ramazan Bayrakoglu, 1966
Aliye Berger, 1903 – 1974
Nurullah Berk, 1906 – 1982
Sabri Berkel, 1907 – 1993
Semiha Berksoy, 1910 – 2004
Bubi, 1956
Cihat Burak, 1915 - 1994
Ibrahim Çalli, 1882 – 1960
Ali Avni Celebi, 1904 – 1933
Taner Ceylan, 1967
Adnan Çoker, 1927
Cevat Dereli, 1900 – 1989
Nejat Melih Devrim, 1923 – 1995
Ismet Dogan, 1957
Burhan Doğançay, 1929
Feyhaman Duran, 1886 – 1970
Ayşe Erkmen, 1949
İnci Eviner, 1956
Bedri Rahmi Eyüboğlu, 1911 – 1975
Leyla Gediz, 1974-
Hamit Görele, 1894 – 1981
Mehmet Güleryüz, 1938-
Nedim Günsür, 1924 – 1994
Nazmi Ziya Güran, 1881 – 1937
Mustafa Horasan, 1965
Balkan Naci İslimyeli, 1947
Doğan İsmet, 1957
Ergin İnan, 1943
Nuri İyem, 1915 – 2005
Zeki Faik İzer, 1905 – 1988
Gülsün Karamustafa, 1946
Zeki Kocamemi, 1900-1959
Temür Köran, 1960
Komet, 1941
İrfan Önürmen, 1958
Erkan Özgen, 1971
Şener Özmen, 1971
Hikmet Onat, 1882 – 1977
Ahmet Oran, 1957
Mübin Orhon, 1924 – 1981
Mustafa Pancar, 1964
Orhan Peker, 1926 - 1978
Sarkis, 1938
Yusuf Taktak, 1951
Hale Tenger, 1960
Cemal Tollu, 1899 -1968
Canan Tolon, 1955
Selim Turan, 1915 – 1994
Ömer Uluç, 1931
Adnan Varinca, 1918
Nil Yalter, 1938
Pınar Yolaçan, 1981
Fahrelnissa Zeid, 1901 – 1991

Boden unter meine Füßen, nicht den Himmel Akademie der Künste, Pariser Platz

Yeşim Ağaoğlu
Gülçin Aksoy, 1965
Nancy Atakan, 1946
Atıl Kunst
Nazan Azeri, 1953
Handan Börüteçene, 1957
Ipek Duben, 1941
Nezaket Ekici, 1970
Gözde İlkin, 1981
Gül Ilgaz, 1962
Cemile Kaptan, 1977
Şükran Moral, 1962
Nazlı Eda Noyan, 1974
Neriman Polat, 1968
Necla Rüzgar, 1972
Gülay Semercioğlu, 1968
Nalan Yırtmaç, 1969

Sechs Positionen kritischer Kunst aus Istanbul Akademie der Künste, Hanseatenweg

Halil Altındere, 1971
Bedri Baykam, 1957
Altan Gürman, (1935 – 1976)
Balkan Naci İslimyeli, 1947
Şükran Moral, 1962
İrfan Önürmen, 1958

KÜRATÖRLER

Çetin Güzelhan Küratör ve Sanat Tarihçisidir. İstanbul Tatbiki Güzel Sanatlar Akademisini bitirdikten sonra, Istanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’ndeki Yüksek Lisans öğrenimine (Adnan Çoker) başladι ve Alman Devlet Bursuyla (DAAD) Hamburg Güzel Sanatlar Akademisinde tamamladι. Daha sonra Hamburg Üniversitesi Sanat- ve Kültürtarihi bölümünü bitirdi. Mastιr çalιşmasιnι Londra Aby Warburg Enstitüsü ve Oxford Bodlean Kütüphanesinde burslu olarak yapmιştιr. Aby Warburg hakkιnda Topkapı Müzesi Arşivinde 1992 ile 1994 yılları arasında araştırmalarda bulunmuş olup, 1984 yılından itibaren Almanya ve Türkiye’de pek çok küratörsel ve sanat tarihi konulu çalışmalar yapmıştır. Kendisi 2007 yılından itibaren "Contemporary Istanbul" Sanat Fuarı’nın küratör ve sanat danışmanıdır. Çetin Güzelhan "Istanbul Next Wave" Berlin Sergisinin Baş Küratörlüğünü yapmaktadır.

Beral Madra sanat eleştirmeni ve küratördür. Kendisi İstanbul’da yaşamakta ve çalışmakta olup, 1984 yılından itibaren BM Contemporary Art Center’i, 2007 yılından itibaren BM-Suma Galerideki merkezden BM Contemporary Art Center’i yönetmektedir. Birinci (1987) ve ikinci (1989) İstanbul Bianelini koordine etmiş, Türk sanatçıları ile 43., 45., 49., 50. ve 51. Venedik Bianellerindeki sergilerin küratörlüğünü yapmıştır. Kendisi 1984 yılından itibaren yerel ve uluslararası sanatçıların solo veya grup sergilerini İstanbul’da kendi sanat merkezinde ve diğer resmi sanat kuruluşlarında organize etmektedir. Beral Madra 1995 yılından itibaren Berlin Senatosu’nun İstanbul Burslu Öğrenciler Programı’nın sanatsal sorumlusudur. Ayrıca Diyarbakır Art Centre’nin (2002 yılının Eylül ayında kurulmuştur) kurucu üyesi, Türkiye AICA’nın kurucu üyesi ve başkanı (2003 yılında kurulmuştur) olup, AMCA’nın (Association for Modern and Contemporary Art of the Arab World, Iran, and Turkey, www.amcainternational.org) kurucularındandır. En yeni sergileri şunlardır: Check in Europe, Münih Avrupa Patent Dairesi, 2006; Sinopale, küratör danışmanı Ağustos 2006 ve 2008; Neighbours in Dialogue, Sarayevo Ars Aevi Kolleksiyonu Sergisi, 2007 yılında Istanbul’da, 2008 yılında Sarayevo’da; Captivated by Bakhchesaray, Crimea, 2008; Between Arrival and Departure-Istanbul Scholarship Artists, 2009; Making Interstices, Merkezi Asya Pavyonu, 35. Venedig Bineyali, 2009. Beral Madra Kültür Başkenti İstanbul 2010’nun eğitici sanatlar bölümünün yöneticisidir. Kendisi 1980 yılından itibaren günlük gazeteler için makaleler ve eleştiriler yazmakta olup, 1999 yılından itibaren Radikal’de yazarlık yapmaktadır. En son yayınları: "Neighbours in Dialogue", yayımcı Beral Madra/Ayşe Orhun Gültekin, Norgunk Publishers, Istanbul, 2007 ve "MAIDAN", yayımcı Beral Madra, BMCAC Yayınları, İstanbul, 2007. Beral Madra "Istanbul Next Wave" için Pariser Platz’daki Sanatlar Akademisi’nde Çetin Güzelhan ile birlikte "Boden unter meinen Füßen, nicht den Himmel" sergisinin küratörlüğünü yapmaktadır.

Levent Çalוkoğlu küratör ve sanat eleştirmenidir. İstanbul Modern Sanat Müzesi'nin şef küratörlüğünü yürütmektedir. Çalוkoğlu, Ankara Üniversitesi’nde sanat tarihi (Bachelor of Arts) lisans ve İstanbul Yıldız Teknik Üniversitesi’nde müzecilik (Master of Arts) yükseklisans öğrenimi görmüştür. Yıldız Teknik Üniversitesi Sanat Yönetimi Bölümü'nde öğretim görevlisi olarak ders vermektedir. Modern ve Çağdaş Türk Sanat Tarihi hakkında yayınlanmış pekçok makalesi bulunmaktadır. 1998 yılından bu yana ulusal ve uluslararası ölçekte pek çok serginin küratörlüğünü üstlenmiştir. İstanbul Modern, yine İstanbul’da bulunan Akbank Sanat, Yildiz Teknik Üniversitesi Sanat Galerisi ile Londra'da bulunan Space Triangle Gallery küratörlüğünü yaptığı sergilere evsahipliği yapmış kurumlardan bazılarıdır. Son olarak İstanbul Modern’de "Yeni Yapıtlar Yeni Ufuklar" adlı sergiyi düzenlemiştir (2009). Levent Çalוkoğlu "Istanbul Next Wave" çerçevesinde Çetin Güzelhan ile birlikte Martin-Gropius-Binası’ndaki "Istanbul Modern Berlin" sergisinin küratörlüğünü yapmaktadır.

Johannes Odenthal sanat tarihçisi ve yayıncı olup, 2006 yılından itibaren Berlin Sanatlar Akademisi’nin program görevlisi olarak çalışmaktadır. Kendisi Kolonya, Bonn ve Paris kentlerinde sanat tarihi ve arkeoloji öğrenimi görmüştür. 1986 yılında Tanz Aktuell magazinini kurmuştur. Bu magazin 1993 yılında kendisi tarafından yeni kurulan Ballett International/Tanz Aktuell magazininde sonlanmıştır. Buna paralel olarak pek çok Avrupa kültür projelerinin öncülüğünü ve organizasyonunu yapmıştır. Kendisi 1997 ile 2006 yılları arasında Berlin Dünya Kültürleri Evi’nde müzik, dans ve tiyatro bölümünün sanatsal yöneticiliğini ve diğerleri yanısıra Performing-Arts-Festivals IN TRANSIT’in girişimciliğini yapmıştır. Ağırlık noktalarını çağdaş sanatlar, kültür tarihi ve İnterkültüralite oluşturmakta olup, bu konu alanlarında pek çok sayıda kitaplar ve çalışmalar yayınlamıştır. Johannes Odenthal „Istanbul Next Wave” kapsamında Çetin Güzelhan ile birlikte Hanseatenweg’deki akademi binasında çağdaş Türk sanatçılarının politik pozisyonu konulu serginin küratörlüğünü yapmaktadır.

Balkan Naci İslimyeli (*1947)
Deli Gömleği / Zwangsjacke, 1990
Courtesy Dr. Nejat F. Eczacıbaşı Foundation Collection